Kamień nazębny – co to jest, jak powstaje i jak skutecznie go usuwać?

Kamień nazębny to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny. Dowiedz się, czym jest, jak powstaje i jak skutecznie zapobiegać jego odkładaniu.

Czym jest kamień nazębny?

Kamień nazębny to zmineralizowana płytka bakteryjna, która gromadzi się na powierzchni zębów i z czasem twardnieje. W odróżnieniu od osadu, nie można go usunąć domowymi metodami. Jest widoczny gołym okiem, szczególnie u osób pijących kawę, herbatę oraz palaczy – jego powierzchnia łatwo ulega przebarwieniom.

Najczęściej odkłada się:

• na wewnętrznych (językowych) powierzchniach siekaczy dolnych,

• na zewnętrznych (policzkowych) powierzchniach zębów trzonowych górnych, czyli tam, gdzie ślina ma największy kontakt z zębami.

Jak powstaje kamień nazębny?

Proces odkładania się kamienia nazębnego rozpoczyna się już kilka godzin po umyciu zębów, kiedy to tworzy się miękka płytka bakteryjna. Z czasem minerały ze śliny (głównie wapń i fosfor) osadzają się w tej płytce i powodują jej zmineralizowanie.

Czynniki przyspieszające powstawanie kamienia:

• nieprawidłowa higiena jamy ustnej,

• niskie pH śliny,

• genetyczne predyspozycje,

• spożywanie produktów sprzyjających osadom (cukry, napoje barwiące).

Dlaczego usuwanie kamienia nazębnego jest ważne?

Nieusuwany kamień nazębny prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych:

• próchnica – bakterie w kamieniu zakwaszają środowisko, niszcząc szkliwo,

• zapalenie dziąseł – objawia się bólem, krwawieniem i obrzękiem,

• paradontoza – może prowadzić do utraty zębów,

• nieświeży oddech i estetyczne przebarwienia.

Kamień działa jak magnes na bakterie, dlatego jego regularne usuwanie jest niezbędne dla zachowania zdrowia jamy ustnej.

Jak skutecznie usuwać kamień nazębny?

Skaling ultradźwiękowy

To najczęściej stosowana metoda. Używa się skalera, który za pomocą ultradźwięków rozbija i usuwa kamień z powierzchni zębów. Zabieg jest szybki i skuteczny.

Przeciwwskazania:

• rozrusznik serca,

• ciąża wysokiego ryzyka,

• niektóre schorzenia oczu.

Usuwanie kamienia metodą ręczną

Alternatywa dla osób z przeciwwskazaniami. Kamień usuwa się za pomocą narzędzi manualnych, takich jak sierpy czy pilniki. Metoda jest czasochłonna i mniej precyzyjna.

Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego?

Regularna i prawidłowa higiena jamy ustnej to klucz:

1. Szczotkuj zęby co najmniej 2 razy dziennie, najlepiej po każdym posiłku.

2. Używaj nici dentystycznej, by usunąć płytkę z przestrzeni międzyzębowych.

3. Stosuj płukanki antybakteryjne, które zmniejszają ilość bakterii w jamie ustnej.

4. Odwiedzaj dentystę co 6 miesięcy na kontrolę i profesjonalne czyszczenie zębów.

5. Unikaj produktów barwiących i papierosów, które sprzyjają szybkiemu osadzaniu się kamienia.

Kiedy udać się do stomatologa?

Jeśli zauważysz:

• żółtawe lub brunatne osady przy dziąsłach,

• krwawienie podczas mycia zębów,

• nieświeży oddech pomimo higieny,

• ból lub obrzęk dziąseł,

to sygnał, że konieczna jest profesjonalna konsultacja stomatologiczna.