Bariera hydrolipidowa skóry – co to jest, jakie są objawy jej zaburzenia i jak ją odbudować?

Co to jest bariera hydrolipidowa skóry?

Jeśli towarzyszy Ci pytanie: bariera hydrolipidowa, co to? – odpowiedź jest bardzo prosta.

Warstwa ta, często określana też skrótem BHL, to nic innego jak bariera ochronna skóry, składającą się głównie z wody i tłuszczów. Znajduje się w zewnętrznej powłoce naskórka i pełni funkcję płaszcza, oddzielającego organizm od wpływu czynników zewnętrznych. Wraz z upływem czasu jej budowa i skład ulegają zmianom oraz może dochodzić do jej uszkodzenia.

Budowa bariery hydrolipidowej

Choć warstwa hydrolipidowa składa się głównie z tłuszczów i wody, to nie są to jej jedyne elementy. W skład bariery, wchodzą również białka strukturalne, tj. kolagen i elastyna, które odpowiadają za jędrność i napięcie skóry. Obecne są także wolne kwasy tłuszczowe – ceramidy, cholesterol i fosfolipidy – a także sebum produkowane przez gruczoły łojowe. Budowę BHL uzupełniają m.in. glicerydy (stanowiące około 50% jej objętości), woski (20%) oraz skwalen (10%). Ten ostatni odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry oraz chroni ją przed nadmiernym przesuszeniem.

Funkcje i rola bariery hydrolipidowej

Bariera hydrolipidowa skóry odgrywa kluczową rolę w zatrzymywaniu wody, chroniąc skórę przed przesuszeniem i uszkodzeniami. Dzięki niej, możliwe jest utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia. Zdrowa warstwa ochronna, wspomaga również naturalne złuszczanie martwego naskórka, co sprzyja oczyszczeniu skóry oraz zachowaniu jej elastyczności i blasku. Do istotnych zadań BHL należy także utrzymywanie prawidłowego poziomu pH skóry i wspieranie wchłaniania składników aktywnych, zawartych w produktach pielęgnacyjnych.

Objawy zaburzonej bariery hydrolipidowej

Zaburzona bariera hydrolipidowa objawy – to przede wszystkim wyraźne znaki, które można podzielić na kilka grup. Najłatwiej je zauważyć na twarzy, ponieważ to właśnie tam skóra jest najdelikatniejsza i szybko ulega uszkodzeniom. Objawy pojawiają się mimo stosowania kosmetyków nawilżających oraz towarzyszy im dyskomfort, pojawiający się bez widocznej przyczyny. Skóra staje się również bardziej wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych.

Suchość, szorstkość i łuszczenie się skóry

Zaburzona bariera hydrolipidowa nie jest w stanie skutecznie zatrzymywać wody, przez co skóra traci wilgoć i staje się przesuszona. W efekcie jej powierzchnia może być szorstka, nierówna i matowa w dotyku. Często pojawiają się też drobne płatki martwego naskórka, czyli łuszczenie się skóry, które jest oznaką zakłóconego procesu odnowy komórkowej.

Zaczerwienienie, podrażnienie i uczucie napięcia skóry

Osłabiona bariera ochronna nie stanowi też skutecznej zapory dla czynników zewnętrznych. W rezultacie skóra bardzo łatwo ulega podrażnieniom i zaczerwienieniu, nawet przy kontakcie z łagodnymi substancjami. Częstym objawem jest również uczucie ściągnięcia czy napięcia, szczególnie po umyciu twarzy lub ciała. Skóra podrażniona lub uszkodzona, potrzebuje odpowiedniej dawki lipidów i nawilżenia, które są niezbędne do powrotu równowagi BHL i Twojego komfortu.

Skłonność do alergii i nadwrażliwość skóry

Zaburzenia bariery hydrolipidowej prowadzą również do większej przepuszczalności składników drażniących. Może to objawiać się pieczeniem, swędzeniem, zaczerwienieniem lub pojawieniem się drobnych wykwitów skórnych, po użyciu nowych kosmetyków lub kontaktu z alergenami. Skóra wrażliwa i alergiczna zaczyna nadmiernie reagować na czynniki, które normalnie nie wywołują u niej podrażnień – nawet woda z kranu, czy zmiana temperatury mogą nagle wywoływać dyskomfort.

Przyczyny uszkodzenia bariery hydrolipidowej

Uszkodzona bariera hydrolipidowa to problem, któremu często towarzyszą niedoskonałości skóry, podrażnienia czy przesuszenie. Najczęstszą przyczyną tego osłabienia jest niewłaściwa pielęgnacja i nieodpowiednio dobrane zabiegi kosmetyczne. Powodem może być jednak też szereg czynników zewnętrznych, które mają równie istotny wpływ na organizm i kondycję skóry.

Czynniki zewnętrzne uszkadzające barierę hydrolipidową

Naruszona bariera hydrolipidowa może być konsekwencją wielu okoliczności, tj.

• stosowanie kosmetyków na bazie drażniących substancji, do których należą m.in. alkohol, intensywne środki myjące, silne konserwanty lub kwasy w zbyt wysokim stężeniu;

• długotrwałe korzystanie z peelingów oraz produktów o działaniu złuszczającym;

• przeprowadzanie zabiegów kosmetycznych, które są zbyt inwazyjne dla danego typu cery;

• naruszenie ciągłości skóry w wyniku golenia, depilacji czy przypadkowych ran;

• narażenie skóry na działanie zmiennych temperatur i niekorzystnych warunków atmosferycznych, tj. wiatr, mróz, smog czy intensywne promieniowanie UV;

• częste przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach lub środowisku o niskiej wilgotności powietrza.

Czynniki wewnętrzne wpływające na barierę hydrolipidową

Bariera hydrolipidowa może ulegać uszkodzeniom również z powodu czynników wewnętrznych, tj. 

• stałe odwodnienie organizmu;

• niewłaściwa dieta, uboga w kwasy tłuszczowe omega-3 i antyoksydanty, do których należą m.in. cynk oraz witaminy A, E i C; 

• zaburzenia hormonalne, które pojawiają się np. w okresie dojrzewania, podczas miesiączki, menopauzy, ciąży lub przy chorobach tarczycy;

• przewlekłe schorzenia tj. cukrzyca, atopowe zapalenie skóry lub łuszczyca;

• długotrwale przyjmowane leki, zawierające retinoidy, sterydy, czy substancje moczopędne;

• uwarunkowania genetyczne;

• stres i przemęczenie;

• nadużywanie alkoholu lub palenie papierosów.

Jak skutecznie odbudować barierę hydrolipidową?

Pytanie, jak odbudować barierę hydrolipidową, jest jednym z najczęściej zadawanych w kontekście pielęgnacji skóry problematycznej. Jak zatem skutecznie poradzić sobie z tym problemem? Przede wszystkim konieczna jest właściwa i konsekwentna pielęgnacja oraz wyeliminowanie czynników niekorzystnych dla cery. Odbudowa warstwy hydrolipidowej nie zawsze musi być bardzo długim procesem, ale jego czas trwania zależy od stopnia uszkodzenia, przyczyny oraz konsekwencji wcześniejszej pielęgnacji.

Podstawowe zasady pielęgnacji skóry

Systematyczna i kompleksowa pielęgnacja powinna się składać z dwóch podstawowych etapów – nawilżania i natłuszczania. W pierwszej kolejności należy skupić na dokładnym demakijażu, później myciu, a na koniec tonizacji cery. Dzięki temu, skóra zostaje odpowiednio przygotowana na przyjmowanie substancji aktywnych zawartych w kosmetykach. Natłuszczanie to etap nałożenia dogłębnie nawilżającego preparatu, najlepiej specjalnie przeznaczonego do celu odbudowy warstwy zewnętrznej. Bariera hydrolipidowa krem powinien zawierać związki łagodzące i kojące, oleje roślinne oraz naturalny czynnik nawilżający.

Produkty do odbudowy bariery hydrolipidowej

Odpowiednio dobrane produkty do odbudowy bariery hydrolipidowej pomogą złagodzić objawy oraz zapobiegną powstawaniu kolejnych uszkodzeń. Warto wybierać kosmetyki do twarzy, stworzone z myślą o cerze wrażliwej oraz wspieraniu naturalnych mechanizmów regeneracyjnych skóry. Jest to najlepszy sposób na to, jak odbudować barierę hydrolipidową twarzy.

Składniki nawilżające

Wybrane produkty kosmetyczne do odbudowy bariery hydrolipidowej, powinny zawierać przede wszystkim NMF, czyli naturalny czynnik nawilżający. Składają się na niego głównie: aminokwasy, mocznik, glukozamina i kwas mlekowy. Znacznie szybciej wiążą one wodę w naskórku i na dłużej pomagają utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia.

Składniki natłuszczające i odbudowujące

Niezbędnymi składnikami produktów do regeneracji BHL są również substancje natłuszczające, powstałe z olejów roślinnych – np. z awokado, jojoba czy wiesiołka. Dla wzmocnienia warstwy zewnętrznej skóry oraz jej prawidłowej odbudowy, konieczne są także: kwas hialuronowy, ceramidy, kwasy tłuszczowe, cholesterol i skwalan.

Składniki łagodzące

Krem na odbudowę bariery hydrolipidowej powinien składać się też z substancji łagodzących i przynoszących ukojenie. Można do nich zaliczyć m.in. aloes, pantenol, alantoinę, wodę termalną czy ekstrakt z owsa. Są to dodatkowo składniki przeciwzapalne, które spowalniają rozwój podrażnień oraz eliminują zaczerwienienia, pieczenie i uczucie ściągnięcia skóry.

Przykładowa rutyna pielęgnacyjna przy uszkodzonej barierze hydrolipidowej

Zniszczona bariera hydrolipidowa potrzebuje wprowadzenia systematycznej pielęgnacji, zarówno na początek jak i koniec dnia. Wieczorem warto poświęcić chwilę na rutynę, której celem jest oczyszczenie skóry i odbudowa jej naturalnej bariery ochronnej.

1. Delikatnie zrób demakijaż i oczyść skórę – sięgnij po łagodne żele, mleczka myjące lub emulsje, bez silnych substancji i alkoholu.

2. Zastosuj tonik o fizjologicznym pH – pomoże przygotować Twoją skórę na kolejne etapy pielęgnacji.

3. Sięgnij po serum nawilżające – może zawierać np. kwas hialuronowy lub glicerynę, które wzmocnią działanie NMF zawartych w kolejnych produktach oraz utrzymują odpowiedni poziom nawodnienia.

4. Nałóż krem do odbudowy bariery hydrolipidowej na bazie NFM.

Z kolei po przebudzeniu, umyj i przygotuj skórę na kontakt z czynnikami zewnętrznymi.

1. Delikatnie oczyść twarz z zanieczyszczeń i sebum, nagromadzonych w nocy.

2. Przywróć równowagę pH za pomocą toniku.

3. Nałóż lekki krem nawilżający na dzień – możesz skorzystać ze specjalistycznych produktów, które już zawierają taki podział.

4. Zakończ rutynę kremem z filtrem SPF – konieczny dla ochrony przed promieniowaniem UV.